Na chwilę obecną, zgodnie z obowiązującymi przepisami nabyć prawo do działki w ROD można na następujące sposoby:
- 1) W drodze przeniesienia prawa do działki – działkowiec przenosi swoje prawo do działki podpisując umowę z osobą zainteresowaną nabyciem tego prawa – obecnie najpopularniejszy sposób. Podstawa prawna art. 41 Ustawy o ROD
- 2) Wstępując w prawo do działki – składając w zarządzie ROD oświadczenie o wstąpieniu w prawa – dotyczy współmałżonka zmarłego działkowca. Podstawa prawna art. 38 ust. 1 Ustawy o ROD.
- 3) Ustanowienie prawa do działki – składając w Zarządzie ROD wniosek o ustanowienie prawa – dotyczy osób bliskich zmarłego działkowca. Podstawa prawna art. 38 ust. 2-4 Ustawy o ROD.
- 4) Podpisując umowę dzierżawy działkowej z zarządem ROD – możliwe tylko wówczas, gdy w ogrodzie jest wolna działka. Podstawa prawna art. 27 ustawy o ROD, a także w przypadku gdy małżonek nie posiadający prawa do działki wyraża chęć przystąpienia do umowy dzierżawy działkowej współmałżonka posiadającego już prawo do działki.
- 5) Podpisując umowę dzierżawy działkowej z prezydium okręgowego zarządu – tylko w nowym ogrodzie. Podstawa prawna art. 27 Ustawy o ROD i § 13 ust. 2 statutu PZD.
Szczegóły zostały omówione na stronie PZD, poniżej przedstawiamy informacje w telegraficznym skrócie wraz z wyszczególnieniem procedur i wzorów dokumentów.
Ad 1. Przeniesienie prawa do działki
Działkowiec w drodze umowy może przenieść prawa i obowiązki wynikające z prawa do działki na rzecz pełnoletniej osoby fizycznej (przeniesienie praw do działki). Umowę zawiera się w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.
Procedura
1. Zbywca działki (działkowiec) zgłasza się do Zarządu ROD w celu wydania wypisu z ewidencji działek. Dane w nim zawarte pozwolą na uzupełnienie umowy przeniesienia prawa do działki.
2. Zbywca podpisuje umowę z Nabywcą/cami działki. Podpisy muszą być poświadczone notarialnie. Umowa powinna być sporządzona w trzech egzemplarzach – jeden dla zarządu ROD i po jednym dla zbywającego i nabywcy prawa do działki.
2a. Szczególnym przypadkiem przeniesienia prawa do działki na rzecz osoby bliskiej jest darowizna. Przy nabyciu rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny przez małżonka, zstępnych (dzieci, wnuków, prawnuków), wstępnych (rodziców, dziadków), pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, obdarowany może skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Warunkiem jest, aby w ciągu 6 miesięcy od dnia nabycia darowizny zgłosić nabyte rzeczy lub prawa majątkowe (na formularzu SD -Z2) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.
3. Zbywca lub Nabywca dostarczają do Zarządu ROD wypełniony wniosek o zatwierdzenie Umowy wraz z jednym egzemplarzem Umowy stanowiącą załącznik do wniosku.
4. Zarząd ROD od dnia otrzymania wniosku ma 2 miesiące na wydanie oświadczenia w sprawie zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia wniosku. Bezskuteczny upływ tego terminu jest jednoznaczny z zatwierdzeniem przeniesienia praw do działki. Zgodnie ze §80 ust. 2 Statutu PZD oświadczenie jest dostarczane obu stronom za pokwitowaniem.
5. Zarząd ROD podejmuje uchwałę ws. wygaśnięcia prawa do działki i wygaśnięcia ewentualnego członkostwa PZD Zbywcy.
6. Równolegle Nabywca składa deklarację członkowską PZD do Zarządu ROD. Zgodnie ze §13 Statutu PZD przyjęcie w poczet członków zwyczajnych następuje na mocy uchwały Zarządu ROD.
Ad 2. Wstąpienie w prawo do działki
W przypadku śmierci działkowca, jeśli jego współmałżonek nie posiada prawa do działki, może w terminie 6 miesięcy od dnia śmierci małżonka złożyć w Zarządzie ROD oświadczenie woli o wstąpieniu w stosunek prawny wynikający z tego prawa pod rygorem wygaśnięcia prawa do działki. Do oświadczenia dołącza się odpis aktu zgonu. Zarząd ROD stwierdza prawo do działki podejmując stosowną uchwałę. Nie sporządza się umowy.
Procedura
1. W terminie 6 miesięcy od dnia śmierci małżonka współmałżonek dostarcza oświadczenie woli do Zarządu ROD.
2. Na podstawie powyższego oświadczenia Zarząd ROD podejmuje uchwałę o wstąpieniu małżonka w stosunek prawny wynikający z prawa do działki po zmarłym działkowcu oraz uchwałę o wygaśnięciu prawa do działki oraz ewentualnego członkostwa w PZD osoby zmarłej.
3. Współmałżonek składa deklarację członkowską PZD do Zarządu ROD. Zgodnie z §13 Statutu PZD przyjęcie w poczet członków zwyczajnych następuje na mocy uchwały Zarządu ROD.
Ad 3. Ustanowienie prawa do działki
Zgodnie z art. 38 ustawy o ROD, w przypadku śmierci działkowca – niepozostającego w związku małżeńskim (np. kawalera lub wdowca), prawo do działki mogą nabyć osoby bliskie tj. dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa oraz osoby pozostające z działkowcem w stosunku przysposobienia (art. 2 pkt 8 ustawy o ROD).
Procedura
1. Osoba bliska składa do Zarządu ROD wniosek o zawarcie umowy dzierżawy działkowej. Wniosek powinien zostać złożony w terminie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia śmierci działkowca. Do wniosku powinien zostać załączony akt zgonu zmarłego działkowca.
2. Po upływie 6 miesięcy od dnia śmierci działkowca osoba bliska powinna podpisać umowę dzierżawy działkowej. Wynika to z tego, że w tym czasie prawo do złożenia wniosku przysługuje również innym osobom bliskim. Jeżeli inne osoby bliskie nie złożą takiego wniosku, zarząd ROD może podpisać z jedynym wnioskodawcą umowę dzierżawy działkowej (o ile spełnia on wymogi określone w ustawie o ROD). W przypadku zgłoszenia się w ww. terminie kilku uprawnionych, o ustanowieniu prawa do działki będzie rozstrzygał sąd w postępowaniu nieprocesowym, biorąc pod uwagę w szczególności okoliczność, czy osoba uprawniona korzystała z działki ze zmarłym (wniosek do sądu powinna złożyć osoba ubiegająca się o działkę) (art. 38 ust. 3 ustawy o ROD).
3. Na podstawie postanowienia sądu, o którym mowa w ust. 2, Zarząd ROD w drodze uchwały stwierdza ustanowienie prawa do
działki. Odpis uchwały dostarczany jest zainteresowanemu.
4. Zarząd ROD podejmuje uchwałę ws. wygaśnięcia prawa do działki i wygaśnięcia ewentualnego członkostwa PZD osoby zmarłej.
Ad 4. Umowa dzierżawy działkowej
W przypadku, gdy zarząd dysponuje wolną działką (działka nie ma prawnego użytkownika), z osobą ubiegającą się o działkę zawiera umowę dzierżawy działkowej. Zanim taka umowa zostanie podpisana przez prezesa i innego członka zarządu, zarząd musi podjąć uchwałę o wyrażeniu zgody na podpisanie takiej umowy przez reprezentujących go prezesa i drugiego członka zarządu. Taka kolejność wynika ze statutu PZD. Zarząd podejmuje decyzję w formie uchwały, a więc najpierw wyraża zgodę, a potem reprezentujący zarząd podpisują umowę.
Istnieje przypadek szczególny rozszerzenia dzierżawy działkowej na współmałżonka posiadającego dotychczas prawa do działki. W takim przypadku zawierana jest umowa dzierżawy działkowej, z tym, że małżonek posiadający już prawo do działki musi pisemnie potwierdzić, że nie stawia przeszkód w zakresie rozszerzenia umowy dzierżawy działkowej o współmałżonka.
Procedura
1. Współmałżonek nieposiadający prawa do działku wraz z małżonkiem które takie prawo ma składają do Zarządu ROD wniosek o ustanowienie prawa do działki w ROD.
2. Zarząd rozpatruje wniosek i podejmuje uchwałę.
3. Zarząd po podjęciu uchwały podpisuje niezwłocznie ze współmałżonkiem Umowę dzierżawy działkowej.
Opłaty
Opłaty ogrodowe
Obowiązkiem każdego działkowca jest także uczestniczenie w pokrywaniu kosztów funkcjonowania ROD poprzez wnoszenie opłat ogrodowych uchwalanych corocznie przez walne zebranie w ROD. Jeśli zbywający działkę nie uregulował ich w roku przeniesienia prawa do działki, nowy działkowiec musi je uiścić w roku nabycia działki. Do opłat ogrodowych należą też indywidualne rozliczenia za użytą wodę i energię elektryczną, jeśli działkowiec posiada przyłącze doprowadzone do działki; te opłaty wnosi się już za konkretne zużycie.
Aktualne stawki dla naszego ogrodu można znaleźć w sekcji “Opłaty” za dany rok.
Opłaty ogrodowe (dodatkowe)
Co do zasady, każdy nowy działkowiec nabywający działkę w ROD jest zobowiązany do uiszczenia na rzecz ROD dwóch dodatkowych opłat ogrodowych, o których mowa w § 147 ust. 1 Statutu PZD.
- Opłata §147 ust. 1 pkt 1 Statutu PZD (daw. inwestycyjna) – określana przez Zarząd danego ROD, uzależniona od wartości infrastruktury ogrodowej;
- Opłata §147 ust. 1 pkt 2 Statutu PZD (daw. wpisowe) – określana przez okręgową radę PZD;
Istnieje jednak kilka zwolnień od ww. obowiązku, które zostały określone w § 147 ust. 4 i 5 Statutu PZD. Jednym z nim jest zwolnienie nowego działkowca z konieczności uiszczania w roku nabycia prawa do działki podwyższonej opłaty, o której mowa w § 147 ust. 1 Statutu PZD (daw. opłata inwestycyjna), gdy działkowiec ten „nabył prawo do działki po osobie bliskiej” (§ 147 ust. 4).
W praktyce, ten przepis będzie miał zastosowanie w dwóch sytuacjach:
- nabycia prawa do działki w ROD przez osobę bliską „sprzedającego” działkowca na podstawie umowy przeniesienia praw do działki (art. 41 ustawy o ROD),
- nabycia prawa do działki w ROD przez osobę bliską działkowca, po jego śmieci (art. 38 ust. 2-4 ustawy o ROD).
W ww. przypadkach chodzi o nabycie prawa do działki przez osoby bliskie, inne niż małżonek. Małżonek działkowca jest bowiem zwolniony z obu podwyższonych opłat pobieranych od nowego działkowca – stosownie do § 147 ust. 5 statutu PZD.
Wielkości podwyższonych opłat ogrodowych zależą od aktualnych uchwał Zarządu danego ROD i okręgowej rady PZD dlatego też nie są stałe i mogą ulegać zmianą. Aktualne stawki dla naszego ogrodu można znaleźć w sekcji “Opłaty” za dany rok.
Podatki (PCC i PIT)
Po zawarciu umowy przeniesienia praw do działki należy uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC), który reguluje ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz w szczególnych przypadkach podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT).
Szczegółowe wyjaśnienie zawarte jest w artykule na stronie PZD.